Widmo światła, które jest kluczowe dla procesu widzenia, zawiera w sobie promieniowanie niebieskie, które jest również znane jako światło o wysokiej energii – High-Energy Visible Light (HEV). Promieniowanie to obejmuje fale o długości od 436 nm do 495 nm. Jest ono emitowane zarówno przez słońce, jak i przez energooszczędne oświetlenie, a także przez niektóre wyświetlacze urządzeń elektronicznych, takie jak smartfony, tablety, komputery i telewizory.
Mimo iż światło niebieskie jest naturalnym zjawiskiem (obecnym w świetle dziennym i utrzymującym nas w stanie czuwania), długotrwałe narażenie na jego działanie może mieć negatywne skutki dla naszego zdrowia. Wśród skutków ubocznych działania światła niebieskiego na wzrok wymienia się uczucie suchości, pieczenia oraz łzawienie oczu. Co więcej, światło niebieskie jest odpowiedzialne za powstawanie zmian zwyrodnieniowych siatkówki i plamki żółtej, co w konsekwencji prowadzi do upośledzenia widzenia.
Negatywny wpływ światła niebieskiego nie ogranicza się jedynie do naszego wzroku. Korzystanie z urządzeń elektronicznych z wyświetlaczami bezpośrednio przed snem może powodować trudności w zaśnięciu. Światło niebieskie hamuje wydzielanie melatoniny, hormonu warunkującego zdrowy i relaksujący sen. Zbyt duża ekspozycja na światło niebieskie może zaburzać nasz naturalny rytm dobowy i prowadzić do problemów z zasypianiem oraz ogólnego pogorszenia jakości snu.
W celu ochrony naszego wzroku przed szkodliwym wpływem niebieskiego światła, emitowanego przez ekrany, najlepszym rozwiązaniem byłoby ograniczenie kontaktu z urządzeniami odpowiedzialnymi za jego emisję. Jednakże, w dzisiejszych czasach, kiedy większość osób korzysta z urządzeń elektronicznych w pracy oraz w wolnym czasie, taka opcja jest niemożliwa. Z pomocą przychodzą nam okulary do komputera z odpowiednim filtrem, który blokuje konkretny zakres światła widzialnego. Dzięki nim możemy zmniejszyć naszą ekspozycję na niebieskie światło i zminimalizować negatywne skutki jego działania na nasz wzrok.
Zastosowanie uniwersalnych okularów do komputera to obecnie najlepsze rozwiązanie w radzeniu sobie z negatywnymi skutkami niebieskiego światła. Specjalna powłoka antyrefleksyjna zawiera filtr, który blokuje konkretny zakres fal, a jednocześnie zachowuje soczewki przejrzystymi z lekką, niebieską poświatą. Dzięki temu można je stosować na co dzień, nie tylko podczas pracy z ekranami. Soczewki o zwiększonym współczynniku odbicia światła niebieskiego oraz właściwościach pochłaniania promieniowania UV zapewniają kompleksową ochronę oczu. Dodatkowo redukcja odbicia promieniowania UV od wewnętrznej strony przyczynia się do zwiększenia komfortu podczas długiej pracy przy komputerze. Korzystanie z takich okularów pozwala na znaczne ograniczenie negatywnych skutków działania niebieskiego światła, takich jak suchość oczu, łzawienie i zmęczenie.
Filtr światła niebieskiego stosowany w uniwersalnych okularach do komputera wpływa na wycięcie z widzialnego spektrum wąskiego zakresu odpowiedzialnego za negatywne skutki zdrowotne. Niemniej jednak soczewki te mogą wpłynąć na subtelne zmiany w postrzeganiu kolorów, przez ich ocieplenie. Warto zwrócić uwagę na ten aspekt, szczególnie jeśli praca lub sposób korzystania z ekranów wymaga dokładnego oddania barw.
Mimo podobnej nazwy do uniwersalnych okularów do komputera, soczewki Blue Blocker służą zupełnie innemu celowi. Są to soczewki specjalnie zaprojektowane dla kierowców, którzy chcą poprawić widoczność podczas jazdy w nocy. Filtrują one światło odbijające się od powierzchni drogi i zwiększają kontrast, co ułatwia rozpoznanie przeszkód na drodze. W przeciwieństwie do uniwersalnych okularów do komputera nie są one skuteczne w blokowaniu niebieskiego światła emitowanego przez ekrany urządzeń elektronicznych.
Zachowanie odpowiedniego komfortu widzenia podczas długotrwałej pracy z ekranami wymaga nie tylko stosowania odpowiednich narzędzi, takich jak okulary do komputera, ale również przestrzegania zasad higieny pracy. Warto pamiętać o regularnych przerwach, zapewnieniu odpowiedniego oświetlenia oraz wilgotności powietrza, oraz stosowaniu kropli nawilżających. Należy pamiętać, że kompleksowe dbanie o zdrowie oczu to klucz do zachowania pełnej efektywności pracy oraz uniknięcia negatywnych skutków związanych z długotrwałym używaniem ekranów.
Należy pamiętać, że w przypadku stałej pracy przy monitorze komputerowym pracodawca ma obowiązek zapewnić należytą ochronę przed jej negatywnymi skutkami. Jednym z najpopularniejszych rozwiązań jest refundacja bądź częściowy zwrot kosztów zakupu okularów korekcyjnych (lub „zerowych” z odpowiednim filtrem).
1. Algvere PV, Marshall J, Seregard S. Age-related maculopathy and the impact of blue light hazard. Acta Ophthalmol Scand. 2006;84:4-15.
2. Lawrenson JG, Hull CC, Downie LE. The effect of blue-light blocking spectacle lenses on visual performance, macular health and the sleep-wake cycle: A systematic review of the literature. Ophthal Physiol Opt. 2017;37:644-54.
3. Yam JCS, Kwok AKH. Ultraviolet light and ocular diseases. International Ophthalmology. 2014;34(2):383-400.
4. Rosenfield M. Computer vision syndrome (a.k.a. digital eye strain). Optometry in Practice. 2016;17(1):1-10.
5. Brzezinski A. Melatonin in humans. N Engl J Med. 1997;336:186-95.
6. Lockley SW, Gooley JJ. Circadian photoreception: spotlight on the brain. Curr Biol. 2006;16:R795-7.
7. Chang AM, Aeschbach D, Duffy JF, Czeisler CA. Evening use of light-emitting eReaders
